جوش هورمونی چیست و چرا ایجاد می‌شود؟

جوش هورمونی نوعی از آکنه است که به دلیل نوسانات هورمونی در بدن ایجاد می‌شود. این جوش‌ها معمولاً در نواحی پایین صورت، مانند چانه، فک و گردن ظاهر می‌شوند. این نوع آکنه اغلب با جوش‌های سرسیاه و سرسفید متفاوت است و بیشتر به صورت جوش‌های التهابی، کیست‌ها و ندول‌ها بروز می‌کند.

هورمون‌های جنسی، به ویژه آندروژن‌ها (مانند تستوسترون)، نقش مهمی در ایجاد جوش هورمونی دارند. این هورمون‌ها می‌توانند باعث افزایش تولید سبوم (چربی پوست) شوند. سبوم اضافی منافذ پوست را مسدود کرده و محیط مناسبی را برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند. باکتری‌ها نیز باعث ایجاد التهاب و در نتیجه، جوش می‌شوند.

علاوه بر آندروژن‌ها، هورمون‌های دیگری مانند استروژن و پروژسترون نیز می‌توانند در ایجاد جوش هورمونی نقش داشته باشند. تغییرات در سطح این هورمون‌ها، به ویژه در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی، می‌تواند منجر به بروز جوش شود.

نوسانات هورمونی و تاثیر آن بر پوست

نوسانات هورمونی یک پدیده طبیعی در بدن انسان است. این نوسانات می‌توانند تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند دوران بلوغ، قاعدگی، بارداری، یائسگی، استرس و مصرف برخی داروها ایجاد شوند.

در دوران بلوغ، افزایش سطح آندروژن‌ها باعث تحریک غدد چربی پوست و افزایش تولید سبوم می‌شود. این امر می‌تواند منجر به بروز جوش‌های دوران بلوغ شود.

در دوران قاعدگی، تغییرات در سطح استروژن و پروژسترون می‌تواند باعث افزایش تولید سبوم و التهاب شود. این امر می‌تواند منجر به تشدید جوش‌های هورمونی در این دوران شود.

در دوران بارداری، سطح هورمون‌ها به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. این تغییرات هورمونی می‌تواند منجر به بروز یا تشدید جوش‌های هورمونی در این دوران شود. البته لازم به ذکر است که برخی از درمان‌های جوش هورمونی در دوران بارداری مجاز نیستند و باید با احتیاط مصرف شوند.

در دوران یائسگی، سطح استروژن کاهش می‌یابد. این کاهش سطح استروژن می‌تواند باعث خشکی پوست و افزایش التهاب شود. همچنین، کاهش استروژن می‌تواند تعادل هورمونی را بر هم زده و منجر به بروز جوش‌های هورمونی شود.

استرس نیز می‌تواند بر سطح هورمون‌ها تاثیر بگذارد. استرس مزمن می‌تواند باعث افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) شود. افزایش کورتیزول می‌تواند منجر به افزایش تولید سبوم و التهاب شود و در نتیجه، جوش‌های هورمونی را تشدید کند.

علائم شایع جوش هورمونی: چگونه تشخیص دهیم؟

جوش هورمونی معمولاً با علائم زیر همراه است:

• ظاهر شدن جوش‌ها در نواحی پایین صورت، مانند چانه، فک و گردن
• جوش‌های التهابی، کیست‌ها و ندول‌ها به جای جوش‌های سرسیاه و سرسفید
• تشدید جوش‌ها در دوران قاعدگی
• مقاومت جوش‌ها به درمان‌های معمول آکنه
• عود کردن جوش‌ها به طور مکرر

اگر این علائم را تجربه می‌کنید، احتمالاً به جوش هورمونی مبتلا هستید. در این صورت، بهتر است به متخصص پوست مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شود و درمان مناسب آغاز شود.

تغییرات سبک زندگی: گامی موثر در کنترل جوش هورمونی

تغییرات سبک زندگی می‌تواند نقش مهمی در کنترل جوش هورمونی داشته باشد. برخی از این تغییرات عبارتند از:

• کاهش استرس: استرس می‌تواند باعث افزایش تولید هورمون‌ها و در نتیجه، تشدید جوش‌های هورمونی شود. سعی کنید با روش‌های مختلف مانند مدیتیشن، یوگا، ورزش و تکنیک‌های تنفس عمیق، استرس خود را کاهش دهید.
• خواب کافی: کمبود خواب می‌تواند باعث افزایش التهاب در بدن و تشدید جوش‌ها شود. سعی کنید هر شب 7-8 ساعت خواب با کیفیت داشته باشید.
• ورزش منظم: ورزش منظم می‌تواند به تنظیم سطح هورمون‌ها و کاهش استرس کمک کند. سعی کنید حداقل 30 دقیقه در روز ورزش کنید.
• اجتناب از دستکاری جوش‌ها: دستکاری جوش‌ها می‌تواند باعث افزایش التهاب و ایجاد جای جوش شود. سعی کنید از دستکاری جوش‌ها خودداری کنید.
• استفاده از محصولات غیر کومدوژنیک: محصولات کومدوژنیک منافذ پوست را مسدود کرده و باعث ایجاد جوش می‌شوند. هنگام خرید محصولات آرایشی و بهداشتی، به دنبال محصولاتی باشید که برچسب “غیر کومدوژنیک” داشته باشند.

تغذیه مناسب: دشمن قسم‌خورده جوش‌های هورمونی

تغذیه مناسب نقش مهمی در سلامت پوست و کنترل جوش هورمونی دارد. برخی از مواد غذایی می‌توانند باعث تشدید جوش‌ها شوند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود سلامت پوست کمک کنند.

مواد غذایی که باید از مصرف آن‌ها اجتناب کرد یا مصرف آن‌ها را محدود کرد:

• شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه شده: این مواد غذایی می‌توانند باعث افزایش قند خون و التهاب شوند. سعی کنید مصرف شکر، نان سفید، پاستا و سایر کربوهیدرات‌های تصفیه شده را محدود کنید.
• لبنیات: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف لبنیات می‌تواند باعث تشدید جوش‌ها در برخی افراد شود. اگر فکر می‌کنید لبنیات باعث تشدید جوش‌های شما می‌شود، سعی کنید مصرف آن‌ها را محدود کنید یا از جایگزین‌های غیر لبنی استفاده کنید.
• غذاهای فرآوری شده و فست فود: این غذاها معمولاً حاوی چربی‌های ترانس، شکر و سدیم بالا هستند که می‌توانند باعث افزایش التهاب و تشدید جوش‌ها شوند.

مواد غذایی که باید در رژیم غذایی خود بگنجانید:

• میوه‌ها و سبزیجات: میوه‌ها و سبزیجات حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود سلامت پوست کمک کنند.
• غذاهای حاوی امگا 3: امگا 3 یک اسید چرب ضروری است که می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند. منابع خوب امگا 3 شامل ماهی‌های چرب (مانند سالمون و ساردین)، تخم کتان و گردو است.
• غذاهای حاوی فیبر: فیبر می‌تواند به تنظیم قند خون و کاهش التهاب کمک کند. منابع خوب فیبر شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات است.
• آب: نوشیدن آب کافی برای حفظ رطوبت پوست و دفع سموم از بدن ضروری است. سعی کنید روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید.

درمان‌های موضعی: از بنزوئیل پراکسید تا رتینوئیدها

درمان‌های موضعی می‌توانند در کاهش التهاب و درمان جوش‌های هورمونی خفیف تا متوسط موثر باشند. برخی از درمان‌های موضعی رایج عبارتند از:

• بنزوئیل پراکسید: بنزوئیل پراکسید یک ماده ضد باکتری است که می‌تواند به از بین بردن باکتری‌های مولد جوش کمک کند. همچنین، بنزوئیل پراکسید می‌تواند به لایه‌برداری پوست و باز کردن منافذ کمک کند.
• اسید سالیسیلیک: اسید سالیسیلیک یک لایه‌بردار است که می‌تواند به باز کردن منافذ پوست و کاهش التهاب کمک کند.
• آزلائیک اسید: آزلائیک اسید یک ماده ضد التهاب و ضد باکتری است که می‌تواند به کاهش التهاب و درمان جوش‌ها کمک کند.
• رتینوئیدها: رتینوئیدها مشتقات ویتامین A هستند که می‌توانند به کاهش التهاب، باز کردن منافذ پوست و جلوگیری از ایجاد جوش‌های جدید کمک کنند. رتینوئیدها معمولاً به صورت موضعی استفاده می‌شوند و باید تحت نظر پزشک مصرف شوند. انواع مختلفی از رتینوئیدها وجود دارد که پزشک با توجه به نوع پوست و شدت آکنه، مناسب‌ترین گزینه را تجویز می‌کند.

هنگام استفاده از درمان‌های موضعی، مهم است که طبق دستورالعمل پزشک عمل کنید و از مصرف بیش از حد خودداری کنید. استفاده بیش از حد از این محصولات می‌تواند باعث خشکی، تحریک و قرمزی پوست شود.

داروهای خوراکی: وقتی درمان موضعی کافی نیست

اگر درمان‌های موضعی برای کنترل جوش هورمونی کافی نباشند، پزشک ممکن است داروهای خوراکی تجویز کند. برخی از داروهای خوراکی رایج عبارتند از:

• آنتی‌بیوتیک‌ها: آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند به از بین بردن باکتری‌های مولد جوش کمک کنند. با این حال، استفاده طولانی مدت از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به مقاومت باکتریایی شود، بنابراین معمولاً به عنوان یک راه حل کوتاه مدت استفاده می‌شوند.
• داروهای ضد آندروژن: این داروها با کاهش سطح آندروژن‌ها در بدن، می‌توانند به کنترل جوش هورمونی کمک کنند. اسپیرونولاکتون یکی از داروهای ضد آندروژن رایج است که برای درمان جوش هورمونی در زنان استفاده می‌شود.
• قرص‌های ضد بارداری: برخی از قرص‌های ضد بارداری حاوی استروژن و پروژسترون هستند که می‌توانند به تنظیم سطح هورمون‌ها و کنترل جوش هورمونی کمک کنند.
• ایزوترتینوئین (آکوتان): ایزوترتینوئین یک داروی قوی است که می‌تواند به طور دائم جوش‌های شدید را درمان کند. با این حال، ایزوترتینوئین دارای عوارض جانبی متعددی است و باید تحت نظر دقیق پزشک مصرف شود. این دارو به هیچ وجه نباید در دوران بارداری مصرف شود.

مصرف داروهای خوراکی برای درمان جوش هورمونی باید تحت نظر پزشک متخصص پوست انجام شود. پزشک با بررسی شرایط شما و در نظر گرفتن عوارض جانبی احتمالی، مناسب‌ترین دارو را برای شما تجویز خواهد کرد.

درمان‌های طبیعی: راهکارهای خانگی برای تسکین جوش‌ها

علاوه بر درمان‌های دارویی، برخی از درمان‌های طبیعی نیز می‌توانند به تسکین جوش‌های هورمونی کمک کنند. این درمان‌ها معمولاً عوارض جانبی کمتری دارند و می‌توانند به عنوان مکمل درمان‌های دارویی مورد استفاده قرار گیرند.

• روغن درخت چای: روغن درخت چای یک ماده ضد التهاب و ضد باکتری قوی است که می‌تواند به کاهش التهاب و درمان جوش‌ها کمک کند. برای استفاده از روغن درخت چای، چند قطره از آن را با یک روغن حامل (مانند روغن نارگیل یا روغن جوجوبا) مخلوط کرده و به طور مستقیم روی جوش‌ها بمالید.
• عسل: عسل دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است و می‌تواند به بهبود زخم‌ها و کاهش التهاب کمک کند. برای استفاده از عسل، یک لایه نازک از آن را روی جوش‌ها بمالید و بعد از 30 دقیقه بشویید.
• آلوئه ورا: آلوئه ورا دارای خواص تسکین دهنده و ضد التهابی است و می‌تواند به کاهش قرمزی و التهاب جوش‌ها کمک کند. برای استفاده از آلوئه ورا، ژل آن را به طور مستقیم روی جوش‌ها بمالید.
• چای سبز: چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها است که می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود سلامت پوست کمک کنند. برای استفاده از چای سبز، یک چای کیسه‌ای را در آب گرم خیس کنید و سپس آن را روی جوش‌ها بمالید.
• زردچوبه: زردچوبه دارای خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی قوی است که می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود سلامت پوست کمک کند. می‌توانید ماسک زردچوبه را با مخلوط کردن زردچوبه با آب یا عسل تهیه کرده و روی پوست خود بمالید.

قبل از استفاده از هرگونه درمان طبیعی، مطمئن شوید که به آن حساسیت ندارید. همچنین، اگر باردار هستید یا شیر می‌دهید، قبل از استفاده از هرگونه درمان طبیعی با پزشک خود مشورت کنید.

روتین مراقبت از پوست: ستون فقرات درمان جوش هورمونی

داشتن یک روتین مراقبت از پوست مناسب می‌تواند نقش مهمی در کنترل جوش هورمونی داشته باشد. یک روتین مراقبت از پوست مناسب باید شامل مراحل زیر باشد:

• پاکسازی: پوست خود را دو بار در روز، صبح و شب، با یک پاک کننده ملایم بشویید. از پاک کننده‌هایی که حاوی مواد خشن هستند خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند پوست را خشک و تحریک کنند.
• تونر: استفاده از تونر می‌تواند به تنظیم pH پوست و آماده سازی آن برای جذب بهتر سایر محصولات کمک کند. از تونرهایی که حاوی الکل هستند خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند پوست را خشک کنند.
• درمان موضعی: از درمان‌های موضعی که پزشک برای شما تجویز کرده است، طبق دستورالعمل استفاده کنید.
• مرطوب کننده: استفاده از مرطوب کننده برای حفظ رطوبت پوست ضروری است. حتی اگر پوست شما چرب است، باز هم باید از مرطوب کننده استفاده کنید. از مرطوب کننده‌های غیر کومدوژنیک استفاده کنید.
• ضد آفتاب: استفاده از ضد آفتاب برای محافظت از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از نور خورشید ضروری است. از ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید و آن را به طور منظم تمدید کنید.

علاوه بر این، جوانسازی پوست با روش‌های مختلفی مانند لیزر پوست و تزریق چربی نیز می‌تواند در بهبود وضعیت پوست و درمان آکنه موثر باشد. اما این روش‌ها باید با مشورت پزشک متخصص و در صورت لزوم انجام شوند.

چه زمانی به متخصص پوست مراجعه کنیم؟

اگر جوش‌های هورمونی شما شدید هستند، به درمان‌های موضعی و خانگی پاسخ نمی‌دهند، یا باعث ایجاد زخم و اسکار می‌شوند، باید به متخصص پوست مراجعه کنید. متخصص پوست می‌تواند تشخیص دقیق دهد و درمان مناسب را برای شما تجویز کند. همچنین، اگر نگران عوارض جانبی داروها هستید، باید با متخصص پوست مشورت کنید.

به طور کلی، مراجعه به متخصص پوست در موارد زیر توصیه می‌شود:

• جوش‌های شدید و مقاوم به درمان
• جوش‌هایی که باعث ایجاد زخم و اسکار می‌شوند
• نگرانی در مورد عوارض جانبی داروها
• شک به وجود بیماری‌های زمینه‌ای مرتبط با جوش

باورهای غلط و حقایق درباره جوش هورمونی

در مورد جوش هورمونی، باورهای غلط زیادی وجود دارد. در این بخش، به برخی از این باورها و حقایق مربوط به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• باور غلط: جوش هورمونی فقط در دوران بلوغ رخ می‌دهد.
  حقیقت: جوش هورمونی می‌تواند در هر سنی رخ دهد، به ویژه در زنان در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی.
• باور غلط: جوش هورمونی فقط ناشی از عدم رعایت بهداشت است.
  حقیقت: جوش هورمونی بیشتر ناشی از نوسانات هورمونی است، اما رعایت بهداشت نیز می‌تواند به جلوگیری از تشدید آن کمک کند.
• باور غلط: برنزه کردن پوست به درمان جوش هورمونی کمک می‌کند.
  حقیقت: برنزه کردن پوست می‌تواند به طور موقت جوش‌ها را پنهان کند، اما در واقع به پوست آسیب می‌رساند و می‌تواند جوش‌ها را تشدید کند.
• باور غلط: مصرف غذاهای چرب باعث ایجاد جوش هورمونی می‌شود.
  حقیقت: مصرف بیش از حد غذاهای چرب و ناسالم می‌تواند باعث افزایش التهاب در بدن و تشدید جوش‌ها شود، اما ارتباط مستقیم بین مصرف غذاهای چرب و ایجاد جوش هورمونی وجود ندارد.