چرا گونه‌ها قربانی جوش می‌شوند؟

حتماً برای شما هم پیش آمده که صبح با یک مهمان ناخوانده، درست روی گونه‌تان، مواجه شوید. جوش گونه، یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی است که به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. اما چرا گونه‌ها اینقدر مستعد جوش هستند؟

گونه‌ها، به دلیل موقعیت برجسته‌شان، بیشتر در معرض آلودگی‌های محیطی، نور خورشید و لمس شدن با دست قرار دارند. دست‌های ما، حتی اگر تمیز به نظر برسند، حامل باکتری‌ها و آلودگی‌های زیادی هستند که می‌توانند منافذ پوست را مسدود کرده و باعث ایجاد جوش شوند.

علاوه بر این، پوست گونه‌ها معمولاً نازک‌تر و حساس‌تر از سایر قسمت‌های صورت است. این حساسیت، آن‌ها را در برابر التهاب و تحریک‌پذیری آسیب‌پذیرتر می‌کند. تجمع چربی، سلول‌های مرده پوست و آلودگی‌ها در منافذ باز پوست گونه‌ها، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها و ایجاد جوش فراهم می‌کند.

انواع جوش گونه: از سرسیاه تا کیست

جوش‌های گونه، انواع مختلفی دارند که هر کدام ظاهر و ویژگی‌های خاص خود را دارند. شناخت نوع جوش، به شما کمک می‌کند تا بهترین روش درمان را انتخاب کنید:

• جوش‌های سرسیاه: این جوش‌ها، که به دلیل تجمع چربی و سلول‌های مرده در منافذ باز پوست ایجاد می‌شوند، با یک نقطه سیاه در مرکزشان قابل تشخیص‌ هستند. هوا باعث اکسید شدن این مواد و تیره شدن رنگ آن‌ها می‌شود.
• جوش‌های سرسفید: این جوش‌ها، مشابه جوش‌های سرسیاه هستند، اما منفذ پوست مسدود شده و مواد داخل آن با هوا در تماس نیستند، به همین دلیل رنگ سفید یا زرد دارند.
• پاپول‌ها: این جوش‌ها، برجستگی‌های کوچک و قرمز رنگی هستند که ملتهب شده‌اند و معمولاً دردناک نیستند.
• پوسچول‌ها: این جوش‌ها، شبیه پاپول‌ها هستند، اما در مرکزشان یک سر سفید یا زرد رنگ حاوی چرک وجود دارد. دستکاری این جوش‌ها می‌تواند باعث گسترش عفونت و ایجاد جای جوش شود.
• ندول‌ها: این جوش‌ها، برجستگی‌های بزرگ، سفت و دردناکی هستند که در عمق پوست ایجاد می‌شوند.
• کیست‌ها: این جوش‌ها، شبیه ندول‌ها هستند، اما حاوی چرک بیشتری هستند و نرم‌تر و متحرک‌ترند. کیست‌های پوستی معمولاً بسیار دردناک هستند و به سختی درمان می‌شوند.

ریشه‌های جوش گونه: چه عواملی مقصرند؟

عوامل متعددی در ایجاد جوش گونه نقش دارند. برخی از این عوامل عبارتند از:

• تولید بیش از حد چربی: پوست ما به طور طبیعی چربی تولید می‌کند تا رطوبت خود را حفظ کند. اما تولید بیش از حد چربی، به ویژه در دوران بلوغ یا به دلیل عوامل هورمونی، می‌تواند منافذ پوست را مسدود کرده و باعث ایجاد جوش شود.
• باکتری‌ها: باکتری‌ها، به ویژه باکتری پروپیونی باکتریوم آکنس (P. acnes)، می‌توانند در منافذ پوست رشد کرده و باعث التهاب و ایجاد جوش شوند.
• سلول‌های مرده پوست: سلول‌های مرده پوست می‌توانند در منافذ پوست جمع شده و با چربی و باکتری‌ها مخلوط شده و باعث انسداد منافذ و ایجاد جوش شوند.
• التهاب: التهاب، یکی از عوامل اصلی ایجاد جوش است. التهاب می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند باکتری‌ها، تحریک‌کننده‌ها و آلرژی‌ها باشد.
• هورمون‌ها: تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران بلوغ، قاعدگی، بارداری و یائسگی، می‌توانند باعث افزایش تولید چربی و ایجاد جوش شوند.
• استرس: استرس می‌تواند باعث افزایش تولید هورمون‌هایی شود که تولید چربی را تحریک می‌کنند و در نتیجه باعث ایجاد جوش می‌شوند.
• داروها: برخی از داروها، مانند کورتیکواستروئیدها، لیتیوم و داروهای ضد تشنج، می‌توانند باعث ایجاد جوش شوند.
• محصولات مراقبت از پوست نامناسب: استفاده از محصولات مراقبت از پوست حاوی ترکیبات کومدوژنیک (مسدود کننده منافذ پوست) می‌تواند باعث ایجاد جوش شود.
• رژیم غذایی: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مواد غذایی با گلیسمی بالا (مانند قند و نان سفید) و لبنیات می‌تواند باعث افزایش التهاب و ایجاد جوش شود.

چگونه جوش گونه را تشخیص دهیم؟

تشخیص جوش گونه معمولاً کار دشواری نیست. با مشاهده ظاهر و ویژگی‌های جوش، می‌توان نوع آن را تشخیص داد (به بخش انواع جوش گونه مراجعه کنید). اما در برخی موارد، ممکن است لازم باشد به پزشک مراجعه کنید تا علت جوش‌ها و بهترین روش درمان را تعیین کند.

در صورتی که جوش‌های شما بسیار دردناک، بزرگ، ملتهب یا مقاوم به درمان‌های خانگی هستند، حتماً به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر جوش‌های شما همراه با علائم دیگری مانند تب، لرز یا درد مفاصل هستند، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

درمان‌های خانگی و دارویی جوش گونه

خوشبختانه، روش‌های مختلفی برای درمان جوش گونه وجود دارد. برخی از این روش‌ها، خانگی و طبیعی هستند و برخی دیگر، دارویی و تخصصی.

• درمان‌های خانگی:
• شستشوی منظم صورت: روزانه دو بار صورت خود را با یک شوینده ملایم و فاقد چربی بشویید. از شستشوی بیش از حد صورت خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند باعث تحریک پوست و بدتر شدن جوش‌ها شود.
• استفاده از کمپرس گرم: یک پارچه تمیز را در آب گرم خیس کنید و آن را به مدت 10-15 دقیقه روی جوش قرار دهید. این کار می‌تواند به کاهش التهاب و باز شدن منافذ پوست کمک کند.
• استفاده از روغن درخت چای: روغن درخت چای، دارای خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی است. یک قطره روغن درخت چای را با 9 قطره آب مخلوط کنید و آن را با استفاده از یک گوش پاک کن روی جوش بمالید.
• استفاده از عسل: عسل، دارای خواص ضد باکتریایی و التیام بخش است. مقداری عسل را روی جوش بمالید و بعد از 15-20 دقیقه آن را بشویید.
• استفاده از ماسک خاک رس: ماسک خاک رس، می‌تواند به جذب چربی اضافی و آلودگی‌ها از پوست کمک کند. هفته‌ای یک یا دو بار از ماسک خاک رس استفاده کنید.
• درمان‌های دارویی:
• محصولات بدون نسخه: محصولات حاوی بنزوئیل پراکسید، اسید سالیسیلیک و رزورسینول می‌توانند به درمان جوش‌های خفیف تا متوسط کمک کنند.
• آنتی‌بیوتیک‌های موضعی: آنتی‌بیوتیک‌های موضعی، مانند کلیندامایسین و اریترومایسین، می‌توانند به از بین بردن باکتری‌های مولد جوش کمک کنند.
• رتینوئیدهای موضعی: رتینوئیدهای موضعی، مانند ترتینوئین و آداپالن، می‌توانند به باز کردن منافذ پوست و جلوگیری از ایجاد جوش کمک کنند.
• آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی: آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی، مانند داکسی سایکلین و مینوسایکلین، می‌توانند برای درمان جوش‌های شدید استفاده شوند.
• قرص‌های ضد بارداری: قرص‌های ضد بارداری می‌توانند به تنظیم هورمون‌ها و کاهش جوش‌ها در زنان کمک کنند.
• ایزوترتینوئین (آکوتان): ایزوترتینوئین، دارویی قوی است که می‌تواند برای درمان جوش‌های بسیار شدید و مقاوم به درمان‌های دیگر استفاده شود. این دارو دارای عوارض جانبی جدی است و باید تحت نظر پزشک مصرف شود.
• روش‌های کلینیکی و تخصصی:
• لیزر جوش: لیزر پوست می‌تواند با هدف قرار دادن چربی و باکتری‌ها، به کاهش التهاب و جوش‌ها کمک کند.
• میکرونیدلینگ: میکرونیدلینگ پوست می‌تواند با تحریک تولید کلاژن و الاستین، به بهبود ظاهر پوست و کاهش جای جوش کمک کند.
• تزریق کورتیکواستروئید: تزریق کورتیکواستروئید می‌تواند به سرعت التهاب و درد ناشی از جوش‌های بزرگ و عمیق را کاهش دهد.
• پیلینگ شیمیایی: پیلینگ شیمیایی پوست با استفاده از محلول‌های شیمیایی، لایه برداری پوست و کاهش جوش‌ها را به همراه دارد.

پیشگیری بهتر از درمان: خداحافظی همیشگی با جوش گونه

پیشگیری از جوش گونه، کلید داشتن پوستی صاف و سالم است. با رعایت نکات زیر، می‌توانید احتمال بروز جوش‌ها را به حداقل برسانید:

• روتین پوستی مناسب: یک روتین پوستی منظم و مناسب با نوع پوست خود داشته باشید. این روتین باید شامل شستشوی منظم صورت، استفاده از تونر، مرطوب کننده و ضد آفتاب باشد.
• انتخاب محصولات مراقبت از پوست مناسب: از محصولات مراقبت از پوست فاقد چربی و غیر کومدوژنیک استفاده کنید. این محصولات، منافذ پوست را مسدود نکرده و باعث ایجاد جوش نمی‌شوند.
• عدم دستکاری جوش‌ها: از دستکاری جوش‌ها خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند باعث گسترش عفونت و ایجاد جای جوش شود.
• شستشوی منظم برس‌های آرایشی: برس‌های آرایشی را به طور منظم بشویید تا از تجمع باکتری‌ها و آلودگی‌ها جلوگیری کنید.
• تغذیه مناسب: تغذیه مناسب و متعادل داشته باشید و از مصرف بیش از حد مواد غذایی با گلیسمی بالا و لبنیات خودداری کنید.
• مدیریت استرس: استرس خود را مدیریت کنید. می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند مدیتیشن، یوگا و ورزش برای کاهش استرس استفاده کنید.

تغذیه و جوش گونه: چه بخوریم، چه نخوریم؟

رژیم غذایی شما، تاثیر زیادی بر سلامت پوست شما دارد. برخی از غذاها می‌توانند باعث افزایش التهاب و ایجاد جوش شوند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند به حفظ سلامت پوست کمک کنند.

• غذاهای مضر برای جوش:
• قند و کربوهیدرات‌های تصفیه شده: مصرف بیش از حد قند و کربوهیدرات‌های تصفیه شده، مانند نان سفید، پاستا و شیرینی، می‌تواند باعث افزایش قند خون و التهاب شود.
• لبنیات: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف لبنیات می‌تواند باعث افزایش جوش‌ها شود.
• غذاهای فرآوری شده: غذاهای فرآوری شده، مانند فست فود و غذاهای کنسروی، حاوی مقدار زیادی چربی، قند و نمک هستند که می‌توانند باعث التهاب و ایجاد جوش شوند.
• غذاهای مفید برای جوش:
• میوه‌ها و سبزیجات: میوه‌ها و سبزیجات، حاوی آنتی اکسیدان‌ها و مواد مغذی هستند که می‌توانند به کاهش التهاب و حفظ سلامت پوست کمک کنند.
• ماهی‌های چرب: ماهی‌های چرب، مانند سالمون و ساردین، حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند که می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند.
• آجیل و دانه‌ها: آجیل و دانه‌ها، حاوی فیبر، آنتی اکسیدان‌ها و مواد مغذی هستند که می‌توانند به حفظ سلامت پوست کمک کنند.
• غذاهای پروبیوتیک: غذاهای پروبیوتیک، مانند ماست و کفیر، حاوی باکتری‌های مفیدی هستند که می‌توانند به حفظ سلامت روده و کاهش التهاب کمک کنند.

سبک زندگی و جوش گونه: عادت‌های خوب، پوست سالم

سبک زندگی شما، تاثیر زیادی بر سلامت پوست شما دارد. با ایجاد تغییرات کوچک در سبک زندگی خود، می‌توانید به طور قابل توجهی سلامت پوست خود را بهبود بخشید و از بروز جوش‌ها پیشگیری کنید.

• خواب کافی: کمبود خواب می‌تواند باعث افزایش استرس و التهاب شود. سعی کنید هر شب 7-8 ساعت بخوابید.
• ورزش منظم: ورزش منظم می‌تواند به کاهش استرس و بهبود گردش خون کمک کند.
• عدم استعمال دخانیات: استعمال دخانیات می‌تواند باعث آسیب به پوست و افزایش التهاب شود.
• کاهش استرس: استرس خود را مدیریت کنید. می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند مدیتیشن، یوگا و ورزش برای کاهش استرس استفاده کنید.
• محافظت از پوست در برابر نور خورشید: قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند باعث آسیب به پوست و افزایش التهاب شود. همیشه از ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.

چه زمانی برای جوش گونه به پزشک مراجعه کنیم؟

در بیشتر موارد، جوش‌های گونه را می‌توان با درمان‌های خانگی و دارویی بدون نسخه درمان کرد. اما در برخی موارد، مراجعه به پزشک ضروری است:

• جوش‌های شدید و مقاوم به درمان: اگر جوش‌های شما بسیار شدید هستند و به درمان‌های خانگی و دارویی بدون نسخه پاسخ نمی‌دهند، باید به پزشک مراجعه کنید.
• جوش‌های دردناک و ملتهب: اگر جوش‌های شما دردناک، ملتهب و همراه با چرک هستند، باید به پزشک مراجعه کنید.
• جوش‌های همراه با علائم دیگر: اگر جوش‌های شما همراه با علائم دیگری مانند تب، لرز یا درد مفاصل هستند، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
• جای جوش: اگر جوش‌های شما باعث ایجاد جای جوش شده‌اند، باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید.

باورهای غلط درباره جوش گونه

باورهای غلط زیادی درباره جوش گونه وجود دارد که می‌تواند باعث سردرگمی و انتخاب روش‌های درمانی نامناسب شود. در اینجا به برخی از این باورهای غلط اشاره می‌کنیم:

• جوش‌ها به دلیل کثیفی ایجاد می‌شوند: در حالی که تمیز نگه داشتن پوست مهم است، جوش‌ها بیشتر به دلیل تولید بیش از حد چربی، باکتری‌ها و التهاب ایجاد می‌شوند.
• نور خورشید جوش‌ها را درمان می‌کند: در حالی که نور خورشید ممکن است به طور موقت ظاهر جوش‌ها را بهبود بخشد، اما قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند باعث آسیب به پوست و افزایش التهاب شود.
• خمیر دندان جوش‌ها را خشک می‌کند: خمیر دندان می‌تواند باعث تحریک پوست و بدتر شدن جوش‌ها شود.
• فقط نوجوانان جوش می‌زنند: در حالی که جوش‌ها در دوران بلوغ شایع‌تر هستند، اما افراد در هر سنی می‌توانند جوش بزنند.
• جوش‌ها ارثی هستند: در حالی که ژنتیک می‌تواند در بروز جوش‌ها نقش داشته باشد، اما عوامل دیگری مانند هورمون‌ها، استرس و رژیم غذایی نیز در ایجاد جوش‌ها موثر هستند.