مقدمه: چرا ضد آفتاب مهم است؟

آیا می دانستید که نور خورشید، در عین حال که منبع حیات و انرژی است، می تواند آسیب های جدی و جبران ناپذیری به پوست شما وارد کند؟ اشعه های مضر UVB و UVA خورشید، عامل اصلی ایجاد چین و چروک پوست، لک های پوستی، پیری زودرس و حتی سرطان پوست هستند. استفاده روزانه از کرم ضد آفتاب، ساده ترین و موثرترین راه برای محافظت از پوست در برابر این آسیب ها و حفظ سلامت و شادابی آن است. ضدآفتاب نه فقط در روزهای آفتابی، بلکه در تمام طول سال، حتی در روزهای ابری نیز ضروری است، زیرا اشعه های مضر خورشید از ابرها عبور کرده و همچنان به پوست شما آسیب می رسانند.

آشنایی با آسیب های ناشی از نور خورشید

آفتاب سوختگی تنها پیامد قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیست. آسیب های ناشی از نور خورشید بسیار فراتر از قرمزی و سوزش پوست است. در اینجا به برخی از مهمترین این آسیب ها اشاره می کنیم:

• آفتاب سوختگی: التهاب و قرمزی پوست ناشی از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه UVB.
• پیری زودرس: اشعه UVA باعث تخریب کلاژن و الاستین پوست شده و منجر به ایجاد چین و چروک، افتادگی پوست و لک های قهوه ای می شود.
• لک های پوستی: قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند باعث ایجاد لک های تیره (ملاسما) و کک و مک شود.
• خشکی پوست: نور خورشید باعث از بین رفتن رطوبت پوست شده و آن را خشک و دهیدراته می کند.
• سرطان پوست: قرار گرفتن مکرر و طولانی مدت در معرض نور خورشید، مهمترین عامل خطر ابتلا به انواع سرطان پوست، از جمله ملانوما، کارسینوما سلول بازال و کارسینوما سلول سنگفرشی است.

با استفاده منظم از کرم ضد آفتاب، می توانید از بروز این آسیب ها پیشگیری کرده و سلامت و جوانی پوست خود را حفظ کنید.

انواع کرم ضد آفتاب و SPF: کدام برای شما مناسب است؟

کرم های ضد آفتاب در انواع مختلفی از جمله کرم، لوسیون، ژل، اسپری و استیک موجود هستند. همچنین، بر اساس نحوه عملکرد، به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

• ضد آفتاب های فیزیکی (مینرال): این نوع ضد آفتاب ها با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست، اشعه های خورشید را منعکس می کنند. ترکیبات اصلی آنها اکسید روی و دی اکسید تیتانیوم است. ضد آفتاب های فیزیکی برای پوست های حساس و کودکان مناسب تر هستند.
• ضد آفتاب های شیمیایی: این نوع ضد آفتاب ها، اشعه های خورشید را جذب کرده و آنها را به گرما تبدیل می کنند. ضد آفتاب های شیمیایی معمولا بافت سبک تری دارند و راحت تر روی پوست پخش می شوند.

SPF چیست؟ SPF مخفف Sun Protection Factor است و نشان دهنده میزان توانایی ضد آفتاب در محافظت از پوست در برابر اشعه UVB است. هر چه SPF بالاتر باشد، محافظت بیشتر است. به طور کلی، متخصصان پوست استفاده از ضد آفتاب با SPF حداقل 30 را توصیه می کنند.

برای انتخاب SPF مناسب، به نوع پوست، میزان قرار گرفتن در معرض نور خورشید و فعالیت های روزمره خود توجه کنید. به عنوان مثال، اگر پوست روشنی دارید و مدت زیادی را در زیر نور مستقیم خورشید می گذرانید، به ضد آفتاب با SPF بالاتر (50 یا بیشتر) نیاز دارید. همچنین، اگر فعالیت ورزشی انجام می دهید و زیاد عرق می کنید، از ضد آفتاب های مقاوم در برابر آب و تعریق استفاده کنید.

ترکیبات مهم در کرم ضد آفتاب

هنگام خرید کرم ضد آفتاب، به ترکیبات آن توجه کنید. برخی از ترکیبات مهم و موثر عبارتند از:

• اکسید روی و دی اکسید تیتانیوم: فیلترهای معدنی که از پوست در برابر اشعه UVA و UVB محافظت می کنند.
• آووبنزون: فیلتر شیمیایی که از پوست در برابر اشعه UVA محافظت می کند.
• اکتینوکسات و اکسی بنزون: فیلترهای شیمیایی که از پوست در برابر اشعه UVB محافظت می کنند. (البته مصرف اکسی بنزون به دلیل برخی نگرانی ها در مورد تاثیرات هورمونی، در حال کاهش است)
• آنتی اکسیدان ها (ویتامین C، ویتامین E، چای سبز): به محافظت از پوست در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد کمک می کنند.
• هیالورونیک اسید و گلیسیرین: به آبرسانی پوست کمک می کنند.

از خرید ضد آفتاب هایی که حاوی مواد معطر، پارابن و اکسی بنزون هستند (مخصوصا برای پوست های حساس) خودداری کنید.

نحوه صحیح استفاده از کرم ضد آفتاب

استفاده صحیح از کرم ضد آفتاب، به اندازه انتخاب محصول مناسب، اهمیت دارد. برای اینکه بیشترین بهره را از ضد آفتاب خود ببرید، به این نکات توجه کنید:

• مقدار کافی استفاده کنید: به طور کلی، برای پوشاندن تمام نواحی در معرض نور پوست (صورت، گردن، دست ها و غیره)، به حدود یک قاشق چایخوری (5 میلی لیتر) ضد آفتاب نیاز دارید.
• به طور یکنواخت پخش کنید: ضد آفتاب را به طور یکنواخت روی تمام نواحی در معرض نور پوست پخش کنید و مطمئن شوید که هیچ قسمتی از پوست بدون پوشش باقی نمانده است.
• 20 تا 30 دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید استفاده کنید: ضد آفتاب باید قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید جذب پوست شود تا بتواند به طور موثر از آن محافظت کند.
• هر دو ساعت یک بار تمدید کنید: ضد آفتاب را هر دو ساعت یک بار، یا بلافاصله بعد از شنا، تعریق زیاد یا خشک کردن پوست با حوله، تمدید کنید.
• به نواحی فراموش شده توجه کنید: گوش ها، پشت گردن، بالای پاها و خط رویش مو، نواحی هستند که معمولا فراموش می شوند. حتما این نواحی را نیز با ضد آفتاب بپوشانید.

حتی اگر از ضد آفتاب استفاده می کنید، سعی کنید در ساعات اوج آفتاب (10 صبح تا 4 بعد از ظهر) از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید و از لباس های محافظ، کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید.

چه زمانی باید از ضد آفتاب استفاده کنیم؟

همانطور که قبلا اشاره شد، استفاده از کرم ضد آفتاب فقط مختص روزهای آفتابی و ساحل نیست. شما باید هر روز، حتی در روزهای ابری و زمستانی نیز از ضد آفتاب استفاده کنید. اشعه های مضر خورشید از ابرها عبور کرده و همچنان به پوست شما آسیب می رسانند. علاوه بر این، اشعه UVA می تواند از شیشه پنجره ها عبور کند، بنابراین حتی در خانه و محل کار نیز در معرض این اشعه ها هستید.

استفاده از ضد آفتاب باید به بخشی از روتین روزانه مراقبت از پوست شما تبدیل شود، درست مانند مسواک زدن و شستن صورت. فرقی نمی کند که قرار است تمام روز را در خانه بمانید یا برای یک پیاده روی کوتاه بیرون بروید، استفاده از ضد آفتاب برای محافظت از پوست شما ضروری است.

اگر قصد انجام فعالیت هایی مانند شنا، ورزش یا باغبانی را دارید، حتما از ضد آفتاب های مقاوم در برابر آب و تعریق استفاده کنید و آن را به طور مرتب تمدید کنید.

راهنمای انتخاب کرم ضد آفتاب مناسب

با وجود تنوع زیاد کرم های ضد آفتاب در بازار، انتخاب محصول مناسب می تواند گیج کننده باشد. در اینجا به برخی از نکات کلیدی برای انتخاب کرم ضد آفتاب مناسب اشاره می کنیم:

• نوع پوست خود را در نظر بگیرید:
  • پوست خشک: از ضد آفتاب های حاوی مرطوب کننده و هیالورونیک اسید استفاده کنید.
  • پوست چرب: از ضد آفتاب های فاقد چربی و غیر کومدون زا (non-comedogenic) استفاده کنید.
  • پوست حساس: از ضد آفتاب های فیزیکی با ترکیبات معدنی و فاقد عطر و پارابن استفاده کنید.
  • پوست مختلط: از ضد آفتاب های سبک و با بافت لوسیونی استفاده کنید.
• SPF مناسب را انتخاب کنید: به طور کلی، استفاده از ضد آفتاب با SPF حداقل 30 توصیه می شود.
• به دنبال محافظت طیف گسترده (Broad Spectrum) باشید: ضد آفتاب باید از پوست در برابر هر دو اشعه UVA و UVB محافظت کند.
• به ترکیبات محصول توجه کنید: از خرید ضد آفتاب هایی که حاوی مواد مضر یا حساسیت زا هستند خودداری کنید.
• به بافت و حس محصول روی پوست توجه کنید: ضد آفتابی را انتخاب کنید که بافت سبک و دلپذیری داشته باشد و به راحتی روی پوست پخش شود.
• نظرات کاربران و متخصصان را بخوانید: قبل از خرید، نظرات سایر کاربران و متخصصان پوست را در مورد محصولات مختلف بررسی کنید.

اگر در انتخاب محصول مناسب تردید دارید، با یک متخصص پوست مشورت کنید.

باورهای غلط رایج درباره کرم ضد آفتاب

متاسفانه، باورهای غلط زیادی در مورد کرم ضد آفتاب وجود دارد که می تواند منجر به استفاده نادرست یا عدم استفاده از این محصول حیاتی شود. در اینجا به برخی از این باورهای غلط رایج اشاره می کنیم:

• “افرادی که پوست تیره دارند نیازی به ضد آفتاب ندارند.” این باور کاملا غلط است. اگرچه پوست تیره به طور طبیعی حاوی ملانین بیشتری است و کمی مقاومت بیشتری در برابر آفتاب سوختگی دارد، اما همچنان در معرض آسیب های ناشی از نور خورشید و سرطان پوست قرار دارد.
• “فقط در روزهای آفتابی باید از ضد آفتاب استفاده کرد.” همانطور که قبلا اشاره شد، اشعه های مضر خورشید از ابرها عبور کرده و همچنان به پوست شما آسیب می رسانند.
• “استفاده از ضد آفتاب مانع جذب ویتامین D می شود.” اگرچه ضد آفتاب جذب ویتامین D از طریق پوست را کمی کاهش می دهد، اما این تاثیر ناچیز است و به راحتی می توان با مصرف مکمل های ویتامین D یا قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض نور خورشید، کمبود ویتامین D را جبران کرد.
• “ضد آفتاب فقط برای صورت است.” تمام نواحی در معرض نور پوست، از جمله دست ها، گردن، گوش ها و بالای پاها، باید با ضد آفتاب پوشانده شوند.
• “SPF بالاتر به معنای محافظت بیشتر است.” در حالی که SPF بالاتر محافظت بیشتری ارائه می دهد، تفاوت بین SPF 30 و SPF 50 چندان زیاد نیست. به عنوان مثال، SPF 30 حدود 97 درصد از اشعه UVB را مسدود می کند، در حالی که SPF 50 حدود 98 درصد. مهم تر از SPF، نحوه صحیح استفاده و تمدید ضد آفتاب است.

با اطلاع از این باورهای غلط، می توانید تصمیمات آگاهانه تری در مورد مراقبت از پوست خود بگیرید.

استفاده از ضد آفتاب همراه با آرایش

اگر از لوازم آرایشی استفاده می کنید، ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که چگونه باید از ضد آفتاب همراه با آرایش استفاده کنید. بهترین راه حل این است که ابتدا ضد آفتاب را روی پوست تمیز خود بزنید و اجازه دهید کاملا جذب شود، سپس آرایش خود را انجام دهید. اگر از کرم پودر یا BB کرم حاوی SPF استفاده می کنید، باز هم توصیه می شود که قبل از آن از یک ضد آفتاب جداگانه استفاده کنید، زیرا معمولا مقدار کرم پودر یا BB کرم مورد استفاده کافی نیست تا تمام نواحی پوست را به طور کامل پوشش دهد و از آن محافظت کند. برای تمدید ضد آفتاب در طول روز، می توانید از اسپری های ضد آفتاب یا پودرهای ضد آفتاب استفاده کنید که مخصوص استفاده روی آرایش طراحی شده اند. از تزریق چربی غافل نشوید.

کرم ضد آفتاب برای کودکان: نکاتی که باید بدانید

پوست کودکان بسیار حساس تر از پوست بزرگسالان است و به همین دلیل، محافظت از آن در برابر نور خورشید اهمیت ویژه ای دارد. کودکان بیشتر در معرض آفتاب سوختگی قرار دارند، زیرا معمولا زمان بیشتری را در فضای باز می گذرانند و کمتر به فکر محافظت از پوست خود هستند. برای کودکان، از ضد آفتاب های فیزیکی با SPF حداقل 30 استفاده کنید. این نوع ضد آفتاب ها معمولا ملایم تر هستند و احتمال ایجاد حساسیت در پوست کودکان کمتر است. ضد آفتاب را 20 تا 30 دقیقه قبل از خروج از منزل روی پوست کودک بزنید و هر دو ساعت یک بار، یا بلافاصله بعد از شنا یا تعریق زیاد، آن را تمدید کنید. از قرار دادن نوزادان زیر 6 ماه در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید و از لباس های محافظ، کلاه و چتر برای محافظت از آنها استفاده کنید.

آیا جایگزینی برای ضد آفتاب وجود دارد؟

در حالی که کرم ضد آفتاب موثرترین و در دسترس ترین راه برای محافظت از پوست در برابر آسیب های ناشی از نور خورشید است، اما روش های دیگری نیز وجود دارند که می توانند به مکمل محافظت شما کمک کنند:

• لباس های محافظ: پوشیدن لباس های آستین بلند، شلوار و دامن بلند می تواند از پوست شما در برابر نور خورشید محافظت کند.
• کلاه لبه دار: کلاه لبه دار از صورت، گردن و گوش های شما در برابر نور خورشید محافظت می کند.
• عینک آفتابی: عینک آفتابی از چشمان شما در برابر اشعه های مضر خورشید محافظت می کند و از بروز بیماری های چشمی مانند آب مروارید جلوگیری می کند.
• اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور خورشید در ساعات اوج آفتاب: سعی کنید در ساعات 10 صبح تا 4 بعد از ظهر، زمانی که اشعه های خورشید قوی تر هستند، از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید.
• استفاده از سایه: در صورت امکان، در سایه درختان، چترها یا سایر سازه های سایه دار استراحت کنید.

به یاد داشته باشید که این روش ها به تنهایی کافی نیستند و باید همراه با استفاده از کرم ضد آفتاب مورد استفاده قرار گیرند.

عوارض جانبی احتمالی کرم ضد آفتاب

کرم های ضد آفتاب معمولا بی خطر هستند، اما برخی از افراد ممکن است عوارض جانبی خفیفی را تجربه کنند. شایع ترین عوارض جانبی عبارتند از:

• حساسیت پوستی: برخی از افراد ممکن است به ترکیبات موجود در کرم ضد آفتاب حساسیت داشته باشند و دچار قرمزی، خارش یا سوزش پوست شوند.
• آکنه: برخی از ضد آفتاب ها می توانند باعث ایجاد آکنه در افراد مستعد شوند.
• مسدود شدن منافذ پوست: ضد آفتاب های سنگین می توانند منافذ پوست را مسدود کرده و منجر به ایجاد جوش های سرسیاه و سرسفید شوند.
• تغییر رنگ پوست: به ندرت، برخی از ضد آفتاب ها می توانند باعث تغییر رنگ پوست شوند.

اگر عوارض جانبی شدیدی را تجربه کردید، مصرف ضد آفتاب را قطع کرده و با یک متخصص پوست مشورت کنید. برای کاهش احتمال بروز عوارض جانبی، از ضد آفتاب های فاقد عطر، پارابن و سایر مواد حساسیت زا استفاده کنید و قبل از استفاده از محصول جدید، آن را روی قسمت کوچکی از پوست خود تست کنید.همچنین پیشنهاد می شود قبل از هرکاری از یک متخصص جوانسازی پوست راهنمایی بگیرید.